zapo | Eibarko euskara

1. zapo

Jaione Isazelaia

1. iz. (TE). Sapo. (Bufo bufo). Zapuan bizkar gaiñeko likiña baiño igoingarrixagua. / Zapua dok, ba, tronpoiño-tronpoiño bat, ikubilla lakotxia.

2. iz. (ETNO). Rape. (Lophius sp.). Zapua modoko arrain fiñik gitxi. Gozua benetan. Larruskaiñen ipintzen zeben ona. Han, Markiñatik Berritturako bidian gorutz hartuta. Han primeran ipintzen zeben zapua.

Ezezaguna

zapo-bedar. (zapedar). iz. (ETNO). Pamplina. (Stellaria media).

Ezezaguna

zapo-kipula. iz. (ETNO). Ajo de oso. (Allium ursinum). Ik. suba-bedar.

zapo-perretxiko.

1. (zapa-perretxiko, zapu-perretxiko). iz. (TE). Seta no comestible. (Clitocybe sp., Collybia sp., Micena sp., Hygrophorus sp., Hygrocybe sp., eta beste batzuk). "Setas que se suponen venenosas" (TE, 647), " / "Se dice de las especies que se suponen venenosas" (TE, 647). Zapo-perretxikuak, zintzuak baiño gehixago izaten dira. / Las setas venenosas son más abundantes que las comestibles. / Oin jaso dozuna, zapa-perretxikua!. / Piskat esateko benenosuak dirala, orduan zapo-perretxikuak. Zapu-perretxikua! Lehen, esaten detsut ba, gerra aurrian, piñarixakorik iñork ez eban hartzen. Ezta pentsau bez! Pagukua, haritxakuak... Ta piñarikua zapu-perretxikua. Piñarixan sartu bez! Nahix eta dana jositta egon. Ik. suba-perretxiko. Perretxiko klase bati baiño, jateko balio ez daben perretxiko txiki eta ganorabako guztiekieri esaten jakue.

2. iz. (ETNO). Marasmio. (Marasmius sp.). Ik. senderuela. Izen horregaz ezagutzen dira Marasmius generoko perretxiko gehixenak: M. rotula, M. scorodonius, M. collinus...

zapo-perretxiko. (zapa-perretxiko, zapu-perretxiko). iz. (TE). Seta no comestible. (Clitocybe sp., Collybia sp., Micena sp., Hygrophorus sp., Hygrocybe sp., eta beste batzuk). "Setas que se suponen venenosas" (TE, 647), " / "Se dice de las especies que se suponen venenosas" (TE, 647). Zapo-perretxikuak, zintzuak baiño gehixago izaten dira. / Las setas venenosas son más abundantes que las comestibles. / Oin jaso dozuna, zapa-perretxikua!. / Piskat esateko benenosuak dirala, orduan zapo-perretxikuak. Zapu-perretxikua! Lehen, esaten detsut ba, gerra aurrian, piñarixakorik iñork ez eban hartzen. Ezta pentsau bez! Pagukua, haritxakuak... Ta piñarikua zapu-perretxikua. Piñarixan sartu bez! Nahix eta dana jositta egon. Ik. suba-perretxiko. Perretxiko klase bati baiño, jateko balio ez daben perretxiko txiki eta ganorabako guztiekieri esaten jakue.

zapo-perretxiko. iz. (ETNO). Marasmio. (Marasmius sp.). Ik. senderuela. Izen horregaz ezagutzen dira Marasmius generoko perretxiko gehixenak: M. rotula, M. scorodonius, M. collinus...

2. zapo

2. iz. (TE). Odio oculto en el pecho, rencor, resentimiento. Gorrotua. Ondo gordeta, baiña zapua detsa bere bizi guztian. / Bien oculto, pero le guarda rencor toda la vida. / Ño! ze zapua detsagun alkarri gaur egunian! Ezin leike holan bizi. / Eta honegaz, lehengo zapuan gaiñ, sortu jakozen andra gaiztuari zelo haundixak. (Ibilt 482). / Zapua gordetzen eban mendakorra zan ha gaiztua. / Aquel malo era un vengativo que guardaba los rencores. / Eta honegaz, lehengo zapuan gaiñ, sortu jakozen andra gaiztuari zelo haundixak. (Ibilt 482). / [...] Zentzunik bakua hiltzen dau zapuak. (Ibilt 449). Ik. harra, gorroto, mendakor.